Çocuğunuzun ateşli dönemde bilinç kaybı mı yaşadı? Vücudunda kasılma mı oldu? Gözleri mi kaydı? Gevşedi mi? Çişini mi kaçırdı?. Bu şikâyetler var ise çocuğunuz ateşli bir havale geçirmiş olabilir. Febril konvülziyon (ateşli havale) çocukluk çağının en sık görülen yaşa bağımlı, iyi gidişli ve ateşle ortaya çıkan nöbetleridir.
Medical Park Hastanesi Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sedat IŞIKAY, Çocuklarda Görülen Ateşli Havale konusunda önemli bilgiler verdi.
Febril Konvülziyon Nedir?
Febril konvülziyon 3 ay-5 yaş arasındaki çocuklarda, ateşe bağlı ortaya çıkan, yaşa bağımlı nöbetlerdir. Belli bir yaş aralığında görülür. Ateşin nedeni çocukluk çağında görülen herhangi bir enfeksiyon olabilir. Bu havale beyin enfeksiyonları, kandaki elektrolitlerin bozukluğu ve zehirlenmelere bağlı olmamalıdır. Olursa febril konvülziyon denilemez.
Görülme Sıklığı Nedir?
En erken 1 aylıkken görülebilir. Üst yaş sınırı yoktur. Hastaların yarısı 2 yaş altındadır. En sık 18-22 aylarda görülür. Yedi yaş üzerinde nadiren görülür. Febril konvülziyon, 5 yaşın altındaki yüz çocuğun %4’ünde görülen bir problemdir. Havale genellikle ateş yükseldikten 1-2 saat içinde görülür. Nadiren 1 saatten önce bazen ateş düşerken görülebilir. Anne ya da babasında febril konvülziyon olan bireylerde havale geçirme riski olmayanlara göre 4 kat daha fazladır.
Febril Konvülziyon Neden Olur?
Bazı ailelerde febril konvülziyona genetik bir yatkınlık söz konusudur. Ailede başka bireylerde de çocukken febril nöbet geçirme öyküsü vardır. Febril konvülziyonda üst solunum yolu enfeksiyonları sık görülür. Ateş nedenleri üst solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, bademcik iltihabı ve idrar yolu enfeksiyonu olabilir.
Febril Konvülziyon Ne Şekilde Görülür?
Her tür nöbet görülebilir. En sık tüm vücutta gevşeme, gözlerini bir noktaya dikme şeklinde nöbet görülür. Bazen nöbetler tüm vücutta veya tek tarafta kol ve bacakta kasılma veya titreme şeklinde olabilir.
Febril Konvülziyon Beyne Zarar Verir mi?
Febril nöbetler çok kısa sürdüğü için beyne zarar vermez. Ancak 30 dakikayı aşan bir nöbet beyinde zarara yol açabilir.
Febril Konvülziyon Tekrarlar mı?
Hastaların yüzde yetmişi ömründe bir kez febril nöbet geçirir. Ancak yüz hastanın on kadarı, iki veya daha fazla sayıda nöbet geçirir. Bu yüzden ailenin çok telaşlanmaması gereken bir durumdur. Ancak febril konvülziyon geçiren çocukların %30-40’ında en az bir kez tekrarlar. Eğer 1 yaşın altında başlamışsa %50, 3 yaş üstünde başlamışsa %10 tekrarlar. Hastaların %75’inde ilk yıl tekrarlar. Febril konvülziyonda en önemli 2 risk faktöründen birisi nöbetin 18 aylıktan önce olması ve birinci dereceden bir akrabanın havale geçirmiş olmasıdır.
Hangi çocuklar febril konvülziyon geçiriyor?
Febril konvülziyonda en önemli risk faktörü ateş ve çocuğun yaşıdır. Ateş ne kadar yüksek ise ateşli havale geçirme riski o kadar artar. Birinci derece akrabasında ateşli havale geçirme öyküsü var ise, yenidoğan servisinde 30 günden fazla yatmış ise, öncesinde nörolojik gelişim geriliği var ise, çocuğunuz bir kreşe gidiyorsa ateşli havale geçirme riski altındadır.
Aile Olarak Neyi Bilmeliyiz?
Febril konvülziyonlar, ateşli durumlarda görüldüğü için, ateşin fark edilmesi ve uygun şekilde düşürülmesi hastayı rahatlatacaktır. Aileler, vücut ısısını ölçmeyi, ateşi düşürmeyi, nöbet esnasında yapılacakları bilmelidir.
Febril Konvülziyon Epilepsiye Yol Açar mı?
Tek basit febril konvülziyon sonrası epilepsi gelişme riski havale geçirmemiş bir bireylerle aynıdır. Ancak risk faktörleri arttıkça bu risk %2-10 arasında değişir. Epilepsi gelişme riskini havale sayısı değil risk faktör sayısı belirler. Febril konvülziyondan sonra epilepsi gelişmesinde en önemli risk faktörleri ailede epilepsi öyküsü, öncesinde nörolojik bulgu (nöromotor gelişim geriliği) ve kompleks tipte febril konvülziyon olmasıdır.
Febril Konvülziyonda EEG Çekimi Gerekli mi?
HAYIR. Febril konvülziyon tanısını koymak için EEG çekimine gerek yoktur. Ancak havalenin epilepsiden kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için uygun vakalarda çekilebilir.
Febril Konvülziyonda Beyin Görüntüleme Tetkikleri Gerekli mi?
Normalde gerekli değildir. Ancak altta yatabilecek beyinsel hastalıklardan şüphe edilirse çekmek gerekebilir.
Febril Konvülziyon Sırasında Ne Yapabilirim?
Hastayı yan yatırın, böylece ağız salgılarının hastanın akciğerlerine kaçmasını önleyebilirsiniz. Başının altına elinizi veya bir yastığı koyunuz. Ağzını açmaya, kaşık, parmak sokmaya çalış-mayınız, hastaya zarar verirsiniz. Her aile neredeyse bunu yapmaya çalışır. Yanlış bir
uygulamadır. Nöbet geçene kadar bekleyip hastayı gözleyiniz. Nöbet durduktan sonra hastayı en yakın sağlık kuruluşuna götürünüz.
Febril Konvülziyonu Önlemek İçin Tedavi Gerekli midir?
Nöbet tekrar riski yüksek olan hastalarda ilaç tedavisi gereklidir. Sık nöbet geçiren, nöbetleri uzun süreli olan, ağır nöbet olgularına tedavi verilir. Hastanın erken doğmuş olması, gelişimsel geriliğinin var olup olmaması, ailede sara hastalığı ya da ateşli havalesi olan birisinin varlığı riski artırmaktadır.
Evde başka ne yapılmalı?
Febril konvülziyon çoğu kez 10 dakikadan kısa sürer ve müdahale gerekmeyebilir
Son Öneri
Çocuğunuz ateşli nöbet geçiriyor ise en yakın çocuk nöroloji uzmanına çocuğunuzu mutlaka götürünüz.